Zakopane i Tatry

Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem to muzeum, które posiada największą ilość eksponatów i placówek. Pomysł stworzenia tego muzeum pojawił się w roku 1888 – powołano Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego, które zajęło się zbieraniem środki na jego otwarcie oraz zakupienie eksponatów. Tego roku, w wynajętym budynku na ulicy Krupówki otwarto pierwszą wystawę. Patronem muzeum został Chałubiński, który był wielkim miłośnikiem Tatr i kultury góralskiej.

O historii Muzeum Tatrzańskiego

Pierwszą siedzibę muzeum wybudowano w 1892 roku, w którym mieściło się ono do roku 1920. Wtedy wybudowano większy gmach, który mógł pomieścić rozrastającą się kolekcję zbiorów, otwarto go w 1922 roku. Muzeum Tatrzańskie stało się ważnym ośrodkiem dokumentującym osiągnięcia kultury góralskiej na terenie Podhala oraz aktywnie uczestniczyło w działaniach związanych z turystyką w Tatrach.

Rozwój działalności oraz poszerzanie ilości eksponatów trwał do rozpoczęcia II Wojny Światowej. Muzeum działało też jako ośrodek wspierający ochronę Tatr i Podhala oraz prowadziło badania nad tym rejonem. Po wojnie w 1950 roku muzeum zostało upaństwowione co wiązało się ze zwiększeniem stabilności finansowej oraz większą ilością badań prowadzonych przez muzeum. W tym okresie muzeum otwierało też kolejne filie poświęcone konkretnym aspektom i osobom związanym z kulturą góralską.

Powstała filia prezentująca zbiory etnograficzne Szymańskich oraz poświęcona pamiątką po Kornelu Makuszyńskim. W kolejnych latach otwierano kolejne filie, gdzie można było podziwiać coraz większą liczbę eksponatów znajdujących się w posiadaniu muzeum oraz pamiątki po osobach zasłużonych dla Zakopanego. W 1993 roku została otwarta ostania filia muzeum w Willi Koliba.

Działalność muzeum związana jest z Tatrami, Góralami i całym regionem zakopiańskim. Obecnie w gmachu głównym znajdują się trzy stałe ekspozycje – przyrodnicza, etnograficzna i historyczna. Znajdziemy tam też bibliotekę oraz czytelnię, gdzie można poczytać i zobaczyć wiele unikalnych zbiorów i książek – dostęp do najcenniejszych dzieł mają tylko osoby upoważnione. Można też odwiedzić poszczególne filie Muzeum Tatrzańskiego.

Muzeum Stylu Zakopiańskiego

W chacie wybudowanej w 1830 roku mieszczącej się przy ulicy Droga do Rojów otworzono filię Muzeum Tatrzańskiego – Muzeum Stylu Zakopiańskiego. W historycznej części chałupy można zobaczyć sprzęty i wyposażenie chaty góralskiej z XIX wieku. W dwóch izbach znajdują się zbiory Marii i Bronisława Dembowskich gromadzone w latach 1886 – 1893.

Dzięki powstaniu tej filii można obejrzeć autentyczne sprzęty z góralskiej chaty. Przybliża to nam jak wyglądało życie górali w XIX wieku. Dodatkowo znajdują się tam zbiory udostępnione z Muzeum Tatrzańskiego w tym – dzieła sztuki ludowej, obrazy malowane na szkle i przedmioty wykorzystywane w życiu codziennym. Wystawę otworzono w 2011 roku i od tego momentu cieszy się sporym zainteresowaniem osób odwiedzających Zakopane.

Istnieje też druga ekspozycja tej filii muzeum – to położona przy ulicy Kościeliskiej – Willa Koliba. Powstała ona według projektu Stanisława Witkiewicza uważanego za twórcę stylu zakopiańskiego. Zwiedzając wnętrze willi mamy wrażenie, że przenieśliśmy się w czasie. Całe wnętrze wygląda dokładnie tak jak wyglądały stare chaty góralskie – wyposażenie również pochodzi z tego okresu.

Muzeum Kornela Makuszyńskiego

Inną filię Muzeum Tatrzańskiego znajdziemy w willi Opolanka przy ulicy Tetmajera 15. Znajduje się tam muzeum popularnego autora książek dla dzieci – Kornela Makuszyńskiego. Poza pisaniem książek dla dzieci był on też krytykiem teatralnym i publicystą. W muzeum można znaleźć księgozbiór autora zawierający licznego jego dzieła jak i artykuły poświęcone publicyście. Dużą wartość mają rękopisy samego Kornela Makuszyńskiego.

Znajdziemy tam również pokaźny zbiór listów i korespondencji, jaką pisarz prowadził z wieloma swoimi znajomymi, ludźmi teatru, muzyki, uczonymi i politykami. W zbiorach znajdują się również liczne obrazy i rzeźby znanych artystów polskich, między innymi Stanisława Wyspiańskiego i Henryka Kuny, projekty ilustracji do książek napisanych przez Kornela Makuszyńskiego a także meble, tkaniny artystyczne i wiele innych cennych przedmiotów z epoki.

Galeria Władysława Hasiora

Kolejną filią Muzeum Tatrzańskiego jest galeria Władysława Hasiora. Artysta był zafascynowany Podhalem, które stanowią inspirację jego prac. Można w nich odnaleźć kulturę góralską, oraz doliny i szczyty Tatr. Jego prace były wystawiane w galeriach na całym świecie a ta mieszcząca się w Zakopanem posiada największe jego zbiory i jest też swojego rodzaju podziękowaniem za całokształt twórczości.

Pozostałe filie Muzeum Tatrzańskiego możemy obejrzeć w miejscowościach:

• Chochołów – Muzeum Powstania Chochołowskiego
• Łopuszna – Dwór w Łopusznej
• Czarna Góra – Zagroda Korkoszów
• Jurgów – Zagroda Sołtysów